Vacuüm Condensatoren

(Regelmatig werd mij per email informatie gevraagd over vacuüm condensatoren.)

 Een samenvatting info van een fabrikant ingelast.

Deze condensator is een KP1-8 van Russisch fabrikaat en de officiële fabrieksprijs is thans $ 300 – 350. De eigenschappen zijn als volgt:

Capaciteit

5 - 250 pF

Testspanning

10 kV/50 MHz

Werkspanning

5kV/30 MHz

Max. stroom

100 A/30 MHz

Temp. bereik

-30 tot +120 °C

Afmeting

140 × 70 mm

Gewicht

0.7 kg

Montage

In elke positie

Op de foto is te zien dat een vacuüm condensator coaxiaal is uitgevoerd. De verzilverde ring links is de ene kant van de condensator en de verzilverde ring rechts de andere kant. De linkerkant wordt meestal met bevestigingsmateriaal aan de frontplaat bevestigd en is dan geaard. Rechts is dan de "hete" kant en die wordt met isolerende steunpunten op het chassis gemonteerd. Het koper van de platen is behandeld met een coating om verkleuring te voorkomen en het 5 mm dikke glas is schokbestendig.

De condensator is uitgedraaid en u kunt rechts nog net de vaste cilindrische platen zien.

EIGENSCHAPPEN EN VOORDELEN

Er worden door onder andere Jennings, Comet, Dolinko en Wilkens vacuüm condensators in vele uitvoeringen gemaakt van verzilverd koper met glas of keramisch materiaal. De voordelen van deze typen zijn een hoge werkspanning, een kleine minimum capaciteit en een groot bereik, bij voorbeeld: 5 – 500 pF en 24 – 4000 pF/3 kV. Nog hogere werkspanningen zijn mogelijk en dat wordt verkregen door de condensator in een luchtledige ruimte binnen de glazen of keramische omhulling te plaatsen. Een vacuüm condensator heeft buitengewone stabiele elektrische eigenschappen en heeft een zeer kleine interne verliesweerstand waardoor hoge stromen in de orde van tientallen ampères mogelijk zijn. Blijvende schade door vonkoverslag is een zeldzaamheid.

Zijn er één of twee spanningen aangegeven bij voorbeeld 5/3 kV, dan betekent dat 5 kV bij minimale capaciteit en 3 kV bij maximale capaciteit. Beiden bij gelijkspanning! Staat er maar één waarde dan is dat bij maximale capaciteit. Maximale HF spanning is de opgegeven waarde gedeeld door √2.

Een condensator bestaat uit twee pakketten cilindrische platen waarvan één pakket met een schroefbeweging in- of uitgedraaid kan worden. De capaciteitsverandering gaat met een vertraging van ongeveer 10 en soms meer omwentelingen en bij het rechtsom draaien wordt de capaciteit kleiner. Bij goed gelagerde typen heeft de condensator de neiging om linksom naar maximum terug te gaan. Een slipkoppeling is nodig en een schaal met teller en omkering gemakkelijk in gebruik.

De condensators zijn erg zwaar en bijbehorende hardware is er 2dehands meestal niet bij. Er zal de nodige zelfwerkzaamheden verricht moeten worden om alles stevig in een kast te monteren. De assen kunnen een diameter hebben van 6 – 12 mm.

PRIJZEN

Nieuwe condensators zijn zeer duur en kosten ongeveer € 350. Tweedehands zijn de prijzen de laatste tijd ook gestegen en op eBay worden al bedragen geboden van € 80 tot € 120! Zie voor een beperkt aanbod en redelijke nieuwprijs: http://www.anthonywelsh.com/. Het risico van 2dehands kopen is dat u geen zekerheid heeft dat het vacuüm in orde is. Vraag garantie of controleer zelf met een kleine HV voeding van hoge spanning en kleine stroom of er in de condensator geen overslag plaats vindt.

Andere aanbieders met interessante informatie zijn: http://www.surplussales.com/VaccumVarCaps/VVC5.html en http://www.economyelectronics.com/ op deze sites kunt u met enig speurwerk ook nagaan wat de codenummers op veel typen en merken betekenen.

ANDERE INFORMATIE

Voor de volledigheid volgt nu de belangrijkste informatie van een fabrikant: Kunshan GuoLi Vacuum Electric Co, Ltd.

Wat is een vacuüm condensator

Zoals de naam al zegt is het een condensator met een vacuüm medium. De platen van de condensator zijn een reeks concentrische cilinders in een vacuüm omhulling. Zij worden van goed geleidende en zuurstofvrije koper gemaakt. Omdat de cilinders zeer nauwkeurige worden vervaardigd en samengesteld, zijn vacuüm condensatoren betrouwbaar en ontstaan er nauwelijks vlambogen en corona.

Algemeen

Een vacuüm condensator is bestand tegen een hoge spanning, heeft een klein volume, laag verlies en is betrouwbaarder dan condensatoren van een andere samenstelling. De bijzondere prestaties komen door de uitstekende isolatie van het vacuüm en de stofdichte en vochtbestendige afwerking. Er kunnen zelfs types gemaakt worden voor een spanning van meer dan honderdduizend Volt. Verder types voor zeer hoge frequenties en geschikt voor duizenden ampères waarbij door convectie voldoende koeling plaats vindt. Een variatie van minimum pF naar duizenden pF is mogelijk in de verhouding van 150 : 1, zodat het een ideale component is voor een breedbandige afstemming.

Een andere eigenschap is het herstellende vermogen bij een momentele te hoge spanning dat bij andere soorten condensatoren een permanente beschadiging betekent. Ook op grote hoogte kan de condensator zonder problemen ingezet zonder dat de prestaties verminderen.

Uitvoering

Er zijn in twee uitvoeringen: een vaste condensator (A) of een variabele condensator met één beweegbaar pakket platen (B).

Voornaamste technische eigenschappen

  1. Hoogste werktemperatuur: 120 °C .
  2. Convectie gekoeld tenzij anders gewenst.
  3. Temperatuur coëfficiënt niet meer dan 100 × 10- 6.
  4. Draairichting om de capaciteit te vergroten: tegen de klok in.
  5. Bestand tegen zeer langdurige trillingen.
  6. DC lekstroom niet meer dan 15 ľA.
  7. Koeling door: convectie, luchtkoeling of waterkoeling.
  8. Opslaan in een verticale positie, in een schone en droge omgeving bij een minimum capaciteit. Dat wordt bereikt door de knop of schroef van nul stand uit ongeveer 3 à 4 slagen te draaien.
  9. Als een condensator meer dan 3 maanden niet gebruikt is, moet het met een hoge spanning belast worden om zijn bestendigheid daartegen te behouden.

Testen

Bij het testen met wisselspanning van 50/60 Hz moet de condensator vrij zijn van stof, vuil, olie of ander materiaal dat een uitwendige vonkoverslag kan veroorzaken. Draai op maximum capaciteit en belast met maximum piek werkspanning. Het testen met gelijkspanning gebeurt onder dezelfde condities, maar mag pas daarna gedaan worden. De testspanning is ook weer een maximum piek werkspanning. Opgelet, ontlaadt de condensator volledig na de test met gelijkspanning.

Montage

Één kant van de condensator moet door een zachte, brede en koperen strip met de rest van de schakeling verbonden worden en vermijdt bij de montage torsie of buiging op het gedeelte waarbij het metaal overgaat in glas of keramiek.

Onderhoud

Onder normale condities heeft de condensator weinig onderhoud nodig. Verwijder eventueel stof of ander vuil met een afwasmiddel en smeer de schroefdraad regelmatig met olie of een speciaal smeermiddel.

AFBEELDINGEN

De volgende foto's tonen diverse uitvoeringen van een vacuüm condensator.

Links: COMET 10 - 1500 pF, 5/3 kV, gewicht 1.5 kg, Midden: JENNINGS 8 - 35 pF/35 kV!

Rechts: Russisch (USSR) 24 - 4000 pF/3 kV, gewicht 2.5 kg

JENNINGS Links: 8 - 1000 pF/3 kV, Midden: 10 kV type, Rechts: 500 pF/15 kV

Links: JENNINGS 10 - 1500 pF/5 kV, Rechts: COMET 5 - 500 pF. 5/3kV

COMET, twee types met hetzelfde uiterlijk

Links: JENNINGS 35 -200 pF/5 kV, Rechts: KP1-4 20 - 2000 pF/10 kV/50 A

Links: JENNINGS 3 - 30 pF/10 kV, Rechts: JENNINGS 50 -2300 pF/10 kV type UCSXF-2300-10S

Links: AMPEREX 470 pF/15 kV type CVC70, Rechts: POLJARON (Lvov Ukraine) 4 - 200 pF/5 kV

Links: VACAP Corp 300 pF/10 kV type VVC-300-42-10, Rechts: EEV 8 - 500 pF/5 kV/45 A

Links: JENNINGS 3 - 30 pF/16 kV, Rechts: JENNINGS 300 pF/10 kV, type UCSL300

JENNINGS Links: 18 - 80 pF/5 kV/20 A, Rechts: 12 - 500 pF/15 kV

Van links naar rechts: 200 pF/25 kV/75 A, 350 pF/25 kV/75 A, 5 - 350 pF/25 kV

7 - 350 pF/10 kV/50 A

Een nieuwe KP1-8 werd voor $ 83 via eBay gekocht van "pavel pop" uit St. Petersburg. De condensator was zeer goed verpakt (ť), werd via Finland verstuurt en de totale prijs, inclusief kosten voor eBay en verzending, was € 85!

Kijk zelf regelmatig op www.eBay.de of www.ebay.com, want niet altijd zijn de prijzen "onbetaalbaar". Er zijn nog mensen die huiverig zijn om via internet iets te kopen. Na ongeveer 70 bestellingen via internet is er één keer iets mis gegaan door mijn eigen schuld. Het gros van de pakketjes is vooruit in contant geld per onaangetekende brief betaald, de rest is via Pay Pal of bank overgemaakt. Het geld wordt in een gevouwen ondoorschijnende wit A4 blad verzonden en de postzegels worden opzettelijk bekrast of gescheurd om verzamelaars in de bezorgketen te ontmoedigen. Vooral Duitse aanbieders via eBay zijn fatsoenlijk en punctueel De Amerikanen zijn dat wat minder. Als men weet dat u zendamateur bent (zet uw call in uw mail), is de toon van email conversatie een stuk gemoedelijker en wordt men bereidwilliger.